Eerste hulp bij het leren van toetsen
Wie op de middelbare school zit ontkomt er niet aan, schriftelijke overhoringen, toetsen en proefwerken. Het hoort er nu eenmaal bij. Vaak gaat het om grote hoeveelheden leerstof en weet je niet waar je moet beginnen. Het leren voor zo’n toets kan dan ook best een uitdaging zijn. Want hoe pak je dat leren nou het beste aan? … Hoeveel uur moet je leren voor een toets? Hoeveel dagen moet je leren voor een toets? en wanneer heb je genoeg geleerd?
Er zijn ontzettend veel manieren om je voor te bereiden en te leren voor een toets. En de ene manier sluit vaak net even wat beter bij jouw leerstijl aan dan de andere. Het is een kwestie van uitproberen. Alleen zo kom je erachter wat voor jou het beste werkt. In dit blog vind je verschillende tips die jou kunnen helpen met het leren. Heel veel succes alvast!
In dit blog lees je:
Tien tips om je voor te bereiden op een toets
- Begin op tijd met leren
- Maak gebruik van een huiswerkplanner
- Plan voldoende herhaal momenten in
- Verdeel de leerstof in verschillende delen
- Maak een samenvatting
- Maak de diagnostische toets uit het boek
- Neem regelmatig een pauze tijdens het leren
- Laat je overhoren door je ouders
- Leg je telefoon weg en voorkom afleiding
- Zorg voor voldoende slaap
1. Begin op tijd met leren
De eerste tip is misschien wel de meest simpele. Begin (ruim) op tijd met leren! Dat klinkt logisch toch? En alsnog zijn er veel leerlingen die er pas op het laatste moment achter komen dat ze de dag erna een toets hebben. Dan ben je dus al te laat. Bij een schriftelijke overhoring kom je er misschien nog goed mee weg, een avondje stampen. Bij een proefwerk wordt dit al een stuk lastiger. Zorg ervoor dat je minimaal vier dagen van te voren begint met leren. Gaat het om een grote toets, of om een vak dat je moeilijk vindt, begin dan nog eerder.
2. Maak gebruik van een huiswerkplanner
Naast de proefwerken en schriftelijke overhoringen heb je natuurlijk ook nog je huiswerk, hobby’s en sport. Laten we eerlijk zijn, de agenda van een gemiddelde scholier zit aardig vol. Dat weet jij natuurlijk als geen ander.
Een huiswerkplanner kan je helpen om je tijd goed in te delen. Zodat je de leuke dingen kunt blijven doen, maar daarnaast ook voldoende tijd hebt ingepland voor je huiswerk en het leren voor alle toetsen. Tips en tricks over het gebruik van een huiswerkplanner? Klik hier
3. Plan voldoende herhaal momenten in
Herhalen, herhalen, herhalen. Je kent het wel. Het klinkt misschien saai, maar wie zijn leerstof vaker herhaalt, blijft het op de lange termijn beter onthouden. Wie een goed cijfer wil halen zal dan ook echt vaker dan één keer zijn boek moeten openslaan. Hoe vaak je de leerstof moet herhalen? Dat hangt er helemaal vanaf of het vak je ligt of niet. Vakken die je echt niet leuk vindt, die zul je waarschijnlijk het vaakst moeten herhalen. De leerstof van de vakken waar je goed in bent, die onthoud je waarschijnlijk beter.
Plan voor ieder proefwerk tenminste vier herhaal momenten in. Heb je op woensdag een belangrijke toets? Dan leer je dus zaterdag, zondag, maandag én dinsdag. Hoe lang je iedere dag moet leren, dat hangt af van de hoeveelheid stof.
4. Verdeel de leerstof in verschillende delen
Een schriftelijke overhoring gaat vaak over een paar woorden of begrippen. Die kun je prima tegelijk leren. Gaat het om een groot proefwerk en moet je erg veel weten, kennen en kunnen? Deel de informatie die je moet leren op kleinere stukken. Leer een hoofdstuk bijvoorbeeld per paragraaf, of leer eerst de begrippen en dan de rest. Zolang het voor jou maar ‘behapbaar’ blijft.
Als je de tips hierboven hebt toegepast, dan heb je als het goed is meerdere herhaal momenten ingepland om je toets leren (goed bezig!). Heb je de leerstof ook opgedeeld in verschillende delen? Zorg er dan voor dat je bij ieder ingepland leermoment een ander deel van de leerstof voor je neemt.
Herhaal vervolgens twee dagen voor de toets alle opgedeelde leerstof samen. Je kunt dan op de laatste dag al je aandacht besteden aan de dingen die je nog moeilijk vindt. Even als voorbeeld: deel je de leerstof op in drie delen, dan plan je in totaal vijf leermomenten in. Deel je de stof op in vier delen, dan plan je zes leermomenten in. Je voorkomt hiermee veel stress op de allerlaatste dag en kunt op de toets-dag zorgeloos het lokaal binnenstappen.
5. Maak een samenvatting
In de meeste gevallen gaat een proefwerk over één of meerdere hoofdstukken in je boek. In die hoofdstukken wordt alle informatie uitgebreid behandeld. Er staan ook vaak veel voorbeelden in. Dat is fijn voor in de les, wanneer een docent iets dieper op een bepaald onderwerp wil ingaan. Maar wanneer je alleen het allerbelangrijkste uit zo’n hoofdstuk moet leren, is een samenvatting wel erg prettig.
Veel schoolboeken hebben al een samenvatting, deze staan vaak aan het einde van ieder hoofdstuk. In zo’n samenvatting staat de kern (alle informatie die er écht toe doet) van het hoofdstuk beschreven. Nu denk je waarschijnlijk: “als er al een samenvatting in het boek staat, waarom moet ik die dan zelf gaan schrijven?”. Een logische vraag, want het schrijven van een samenvatting klinkt als heel veel werk. Vanzelfsprekend leggen we uit waarom het toch goed is om zélf de samenvatting te schrijven.
Het schrijven van een samenvatting verplicht je om alle hoofdzaken van de bijzaken te onderscheiden. En doordat je hier bewust mee bezig bent, sla je al een deel van die informatie op in je bovenkamer. Dat is dus eigenlijk al een begin van het leren. Bovendien schrijf je je eigen samenvatting ook op in je eigen woorden. Je eigen woorden zijn veel makkelijker te onthouden dan de manier waarop de dingen in het boek geschreven zijn.
Het schrijven van een samenvatting klinkt dus als heel veel en nutteloos werk, maar het helpt echt en scheelt je uiteindelijk heel veel leertijd. Doen dus!
6. Maak de diagnostische toets uit het boek
In veel schoolboeken vind je niet alleen een samenvatting aan het einde van ieder hoofdstuk, maar ook een diagnostische toets. In zo’n diagnostische toets zie je vaak hoe ze de vragen in de echte toets stellen. Denk je dat je klaar bent met leren? Maak de diagnostische toets om te kijken of je er écht klaar voor bent.
Kom je erachter dat je veel vragen fout hebt tijdens de diagnostische toets, dan ben je dus nog niet klaar met leren. Dat is logisch natuurlijk. Bekijk goed welke vragen je allemaal fout hebt en waar die vragen over gaan. Je weet dan precies wat je nog niet goed begrijpt en welk gedeelte van de leerstof nog extra aandacht verdiend.
Heb je, voordat je de diagnostische toets ging maken, een samenvatting gemaakt? Markeer dan met zo’n mooie gele stift de onderwerpen waarvan je de vragen fout had op de diagnostische toets. Zo vallen ze goed op en onthoud je ze beter.
7. Neem regelmatig een pauze tijdens het leren
Eindelijk een tip waar je niet al te veel moeite voor hoeft te doen. Pauze nemen! Tijdens het leren voor een toets is het ontzettend belangrijk dat je regelmatig even vijf minuten pauze neemt. Des te langer je leert, des te slechter wordt je concentratie. Door een pauze in te lassen, iedere keer wanneer je twintig minuten hebt geleerd, leer je veel efficiënter. Je brein kan dan even uitrusten, om na de pauze weer met volle concentratie aan de slag te gaan.
Denk er wel om, dat je niet teveel afleiding heb in de pauze. Ga even naar het toilet, zet een kop thee of wandel een klein blokje om het huis. Het is niet de bedoeling dat je in die korte pauze achter je telefoon duikt en wegdroomt in tik tok. Dan werkt zo’n pauze natuurlijk niet.
8. Laat je overhoren door je ouders
Denk je dat je klaar bent met leren en heb je het gevoel dat je alle leerstof kent? Vraag aan je vader of moeder om je te overhoren. Dat willen ze vast wel doen. Zijn er tijdens de overhoring vragen die je fout beantwoord, maak hier dan een aantekening van. Na de overhoring weet je dan precies waar je nog extra aandacht aan moet besteden.
9. Leg je telefoon weg en voorkom afleiding
Wil je echt goed leren voor een proefwerk? Zorg dat je telefoon ergens anders ligt. Niet naast je, niet op stil, maar écht in een andere kamer. Ligt je telefoon in het zicht, dan hoef je er niet eens op te kijken om afgeleid te worden. Zo werkt dat nou eenmaal. En het is zonde dat je de tijd die je hebt ingepland om te leren, niet optimaal gebruikt. Want uiteindelijk ben je dan veel langer bezig om alles te onthouden. En te lang bezig zijn met leren, dat is nou precies wat je wilt voorkomen.
Ook de omgeving waarin je leert kan voor veel afleiding zorgen. Wanneer je bijvoorbeeld een broertje of zusje door huis hebt rennen, of misschien heb je zelfs last van je vader die voor de televisie voetbal zit te kijken. Wat het ook is dat je afleidt van je huiswerk, probeer het te vermijden. Kun je thuis niet rustig leren? Kijk of er op school een plek is waar je in alle rust kunt zitten. Of ga anders naar een bibliotheek bij jou in de buurt. Er zijn voldoende opties beschikbaar.
10. Zorg voor voldoende slaap
Als je op de middelbare school zit, dan hou je vast van slapen. ‘s Avonds het liefst zo laat mogelijk en in de ochtend lekker lang. Dat kan natuurlijk prima, in het weekend. Maar wanneer je de volgende dag een toets hebt is dit misschien niet zo handig. Goed slapen is ontzettend belangrijk voor je concentratie. Je hersens hebben de rust die ze ‘s nachts krijgen namelijk ontzettend hard nodig.
Zorg er dan ook voor dat je de avond voor een toets op tijd in bed ligt. Laat je telefoon beneden en probeer direct te gaan slapen. Probeer dan ook om niet wakker te liggen van de toets, wanneer je je goed hebt voorbereid is dat nergens voor nodig. Wil je toch nog graag een laatste keer leren voor de toets? Tot diep in de nacht leren, dat werkt helaas niet. Het is dan beter om lekker op tijd te gaan slapen en ‘s ochtends iets eerder op te staan, zodat je de stof dan nog een laatste keer kunt herhalen.
Vier creatieve manieren om te leren voor een toets
Iedereen heeft een linker- en rechterhersenhelft. De linkerhersenhelft leert makkelijker de feiten, kennis en theorie. Dit is ook de hersenhelft die van plannen houdt, omdat hij zich bezig houdt met de orde en logica in je bovenkamer. Jouw rechterhersenhelft, die leert dingen op een hele andere manier. Daar zit namelijk het creatieve gedeelte. De rechter hersenhelft houdt veel meer van beelden, kleuren en emoties.
Lees jij dus een hoofdstuk door, of schrijf jij een samenvatting, dan gebruik je eigenlijk alleen je linker hersenhelft. Dat is eigenlijk een beetje zonde. Onze hersenhelften zijn namelijk prima in staat om samen te werken om zo dingen nog beter te onthouden. Door ook wat creatieve manieren van leren toe te passen, leer je de dingen nóg beter onthouden.
Daarom hebben we hieronder nog een aantal creatieve manieren van leren neergezet. Oh! Heb jij zelf nog een andere creatieve manier om te leren voor een toets? Laat het dan even weten in de reacties van dit bericht. Dan kunnen we deze manier misschien wel toevoegen aan dit lijstje.
Maak een mindmap van de leerstof
Wist je dat je plaatjes vaak veel beter kunt onthouden dan woorden? Een mindmap maken is dan ook een ontzettend waardevolle manier om voor een toets te leren. Bovendien, het is nog leuk om te doen ook!
Pak een groot vel papier, grijp een hand vol met stiften (en eventueel een potlood) uit je etui en leg je boek open op de eerste bladzijde van het hoofdstuk. Net als bij het schrijven van een samenvatting ga je goed kijken wat de hoofdzaak is in de tekst: het belangrijkste gedeelte waar je waarschijnlijk een toetsvraag over krijgt.
Bedenk vervolgens goed hoe je die kunt visualiseren, oftewel, hoe je de informatie in een tekening kunt verwerken. Doe dit vervolgens voor alle leerstof. Zijn er zaken die bij elkaar horen, of een verband met elkaar hebben, dan kun je dat in de tekening gemakkelijk aangeven met verbindingslijntjes. Je hoeft nu alleen de mindmap te bestuderen en niet meer die hele lap met stof in je boek. Maar de kans is groot dat je de meeste informatie al hebt opgeslagen bij het maken van de tekening.
Verander de toets in een quiz
Op school heb je vast wel eens een Kahoot’tje gedaan. De docent verandert de vragen die je normaal gesproken op een toets krijgt in een quiz en voila! Ineens is leren een stuk leuker geworden. Als dit op school zo leuk is, waarom zou je het thuis dan niet doen?
Iedereen kan gebruik maken van Kahoot, je kunt er zelf de vragen en antwoorden invoeren. Bekijk wat je precies moet leren en bedenk zelf welke vragen je op de toets kunt verwachten. Kom je daar niet uit? Kijk dan of er een diagnostische toets in je boek staat. Je kunt dan die vragen overnemen.
Zet alle vragen vervolgens in Kahoot een nodig een paar klasgenoten uit. Organiseer een gezellige avond en speel tijdens die avond een aantal keer dezelfde quiz. Wedden dat jullie aan het einde van de avond alle antwoorden weten. Veel speelplezier!
Maak een spiekbriefje
Spieken tijdens een toets, dat mag niet (echt, niet doen hoor!). Waarom zou je dan een spiekbriefje maken? Heel simpel. Alles wat jij op je spiekbriefje zou schrijven, is waarschijnlijk dat wat jij het moeilijkst vind van alle leerstof. Toch? Want de dingen die je weet hoef je natuurlijk niet op een spiekbriefje te zetten. Zo weet je dus precies waar jij aandacht aan moet besteden en welke informatie je moet leren voor het proefwerk.
Bovendien schrijf je de informatie op een spiekbriefje altijd zo kort mogelijk. Misschien wel met een ezelsbruggetje. Er is namelijk maar weinig ruimte op een spiekbriefje. Dat houdt dus in dat je, door een spiekbriefje te maken precies weet hoe je met zo weinig mogelijk tekst toch het goede antwoord kunt onthouden. Handig toch?
Bekijk de leerstof op Youtube
Het bekijken van de leerstof op Youtube is een aanvullende tip voor leerlingen die een beetje lui zijn ingesteld. Misschien niet heel creatief, dat moeten we toegeven. Toch willen we je deze meegeven als tip. Hoe het precies in zijn werk gaat? Dat is natuurlijk vrij vanzelfsprekend. Zoek een goede uitleg-video over de lesstof, zak onderuit en laat een ander je vertellen hoe alles werkt.
Als aanvulling op je leerproces is dit een hele handige methode, maar je moet dan wel goed om een aantal zaken denken. Zorg er ten eerste voor dat je ook op andere manieren leert. Schrijf een samenvatting, maak gebruik van woordkaartjes, lees een hoofdstuk hardop en maak een diagnostische toets als die er is.
Voorkom dat je video’s gaat bekijken waar heel veel wordt verteld over dingen die jij niet hoeft te leren voor je toets. Dit kan voor veel verwarring zorgen, waardoor je de dingen uiteindelijk minder goed onthoud. Dat is natuurlijk precies wat je niet wilt.
De avond voor een belangrijke toets
De avond voor een toets is de belangrijkste avond van de week. Op deze avond kun je namelijk voldoende rust creëren voor de dag erna. Hoe minder stress je die dag hebt, hoe beter jij je kunt focussen op de toets en de leerstof. Zorg er dan ook voor dat je een routine creëert.
Zorg dat je op tijd slaapt
We gaven het eerder in deze blog al aan: het belang van slapen. Toch willen we je deze tip nog een keer meegeven. Zorg dat je op tijd in bed ligt, zonder telefoon of andere vorm van afleiding. Probeer vervolgens zo snel mogelijk in slaap te komen. Piekeren is niet meer nodig, want jij hebt je als een baas voorbereid door alle tips toe te passen toch?.
Leg je schoolspullen alvast klaar
Zorg er ook voor dat alles wat je moet meenemen naar school de avond van te voren al klaar ligt. Pak je tas vast in en vergeet geen boeken. Smeer je brood van te voren en leg dat klaar. Neem twee pennen mee en controleer alvast of ze werken. Heb je een wiskundetoets? Leg dan ook je passer, geo-driehoek of rekenmachine klaar. Zelfs wanneer je die nodig hebt, kun je ze voor de zekerheid meenemen. Hoe minder jij hoeft na te denken over iets anders dan je toets, hoe beter het is.
Eet goed en drink voldoende
Zorg er ook voor dat je voldoende eet en drinkt. Niet alleen de avond ervoor, ook in de ochtend op de dag dat je de toets hebt. Onvoldoende eten kan leiden tot concentratieproblemen. En tijdens een toets kun je alle concentratie goed gebruiken. Drink dan ook veel water (ga dan wel even naar de wc voordat je de toets hebt) en neem voordat je het lokaal instapt nog even een snack. Je zit hierdoor net even wat lekkerder in de les.
